« توسعه فرایندی نرم افزاری است نه سخت افزاری. یعنی توسعه فرایندی اخلاقی - تربیتی است که به تغییر نگرش افراد از توسعه نیافتگی به توسعه یافته منجر میشود »
توسعه مفهومی پیچیده، حساس و تأثیرگذار بر روند اقتصادی اجتماعی جوامع است. اینکه توسعه را چگونه تعریف کنیم بر تدوین و اجرای برنامههای توسعه تأثیرگذار است. به عنوان مثال اگر بگوییم “ توسعه فرایندی است که به افزایش درآمد سرانه منجر شود ” سیاستگذاران از طریق برنامهها به دنبال این هدف خواهند رفت، حتی به قیمت فروش نفت یا سایر منابع خدادادی (امری که در چهار دهه گذشته اتفاق افتاده. اما…
«کیفیت آموزش» پیشبینیکننده قدرتمند میزان «ثروتی» است که کشورها در بلندمدت تولید خواهند کرد
«کیفیت آموزش» پیشبینیکننده قدرتمند میزان «ثروتی» است که کشورها در بلندمدت تولید خواهند کرد. با توجه به این جمله محققان بزرگترین رتبهبندی جهانی مدارس، کافی است که دریابیم ضعف نظام آموزشی تا چه اندازه میتواند به اقتصاد یک کشور لطمه بزند. این «ثروت» اما به شیوههای مختلفی تولید میشود و به دلایل گوناگون از دست میرود. مانند بسیاری دیگر از کشورها که پیوسته کیفیت آموزش خود را رصد میکنند تا اطمینان حاصل…
« و این ساختن به مرور تبدیل به مهمترین و زیباترین لحظههای عمر او میگردد; یعنی ساختن فردای خود و در نگاهی کلی ساختن جامعه خود »
بچههایی که در جنوب کشور یا روستاهای بنادر جنوب ایران زندگی میکنند تاکنون برف را ندیده و لمس نکردهاند و نمیتوان انتظار داشت که آنها زمستانی برفی با آدم برفی را نقاشی کنند؟ یا از کودکی که تازه به سن دوسالگی رسیده است چگونه میتوان انتظار داشت خطوطی منظم ترسیم کند؟ کشیدن گربه پشت دیوار خانه (که قاعدتاً پشت دیوار قابل دیدن نیست) یا تصویر پدر خانواده با هیکلی درشت تر از…
یونسکو سومین پنجشنبهی ماه نوامبر هر سال را «روز جهانی فلسفه» اعلام کرده است
فلسفه آدمیان را به اندیشیدن مستقل و انتقادی برمیانگیزد و میتواند به تفاهم متقابل، رواداری و صلحدوستی میان آنان یاری رساند. یونسکو سومین پنجشنبهی ماه نوامبر هر سال را «روز جهانی فلسفه» اعلام کرده است. «روز جهانی فلسفه» که به ابتکار یونسکو، نهاد آموزش، دانش و فرهنگ سازمان ملل متحد، در سومین پنجشنبهی ماه نوامبر هر سال برگزار میشود، امسال برابر است با ۱۹ نوامبر. یونسکو از سال ۲۰۰۲ هر بار به…
" در فرآیند آموزش، «پرسش» را قدر بنهیم. پرسش، پرسش و باز هم پرسش. ما نیاز داریم به جای جواب دادن، پرسش کنیم. ما نیاز داریم رویدادها را با هم کاوش و بررسی کنیم. ما نیاز داریم نیازها و دردهایمان را به هم بگوییم. ما نیاز داریم با هم صحبت کنیم. ما نیاز داریم یکدیگر را بشنویم. ما نیاز داریم کثرت و تفاوتهای یکدیگر را بپذیریم و ما نیاز داریم با هم گفتوگو کنیم تا به توسعه برسیم "
نویسندگان: دکتر محسن رنانی - دکتر حسین قربانی (پژوهشگر پویش فکری توسعه)
در فرایند آموزش پرسش را قدر بدانیم این تصاویر در ایران برای همه ما آشناست: به نانوایی میرویم، با فروتنی درخواست چند عدد نان میکنیم و معمولاً هم به نانوا نمیگوییم نان را برای من با چه کیفیتی بپز (کاملاً برشته، یا نیمهبرشته یا سفید یا خمیر). هرچه از تنور درآمد بر روی چشم میگذاریم و پولش را میپردازیم و میبریم. وقتی به مطب پزشک میرویم خیلی فروتن مینشینیم تا پزشک از…
نگاهی به ریشههای شخصیت استوار و یکپارچه «میرزاحسن رشدیه»
شخصیت منسجم، استوار و مقاوم را مهمترین ویژگی «میرزاحسن رشدیه» - پدر آموزش نوین ایران - میتوان دانست. بیگمان ایمان به ثمربخش بودن راهی که او در پیش گرفته بود، از انگیزههای مقاومتش در برابر مصائب بود؛ اما ریشههای اصلی را در دورهی کودکی او و در رشد رشدیه میتوان جستوجو کرد. تاریخ از کودکیهای میرزاحسن رشدیه بسیار کم سخن گفته است. بنیاد بیشتر آثار و منابعی که از زندگی و کارنامهی…
" تعطیلی همان مازاد معنایی است که مانع از تصور دالهای بزرگی چون ضعفها، ناتوانیها، بیبرنامهاییها، سهلانگاریها و ... میشود. یا شاید بهتر است بگوییم که همان امر فانتزیکی است که شکافها و فقدانهای ناشی از ضعفهایمان را در مدیریت حوادث و بحرانها میپوشاند. این همان امر فانتزیک تکرارپذیری است که ما هم دوست داریم تحقق یابد. بحران، امر فانتزیک، تعطیلی و ... همه و همه بخشی از شادیهای نسل ما هستند تا به میانجی آنها در تلی از کتمانها و بیخیالیها بیاساییم "
یک روز آلوده، یک روز پر از ریزگرد، یک روز برفی، همه و همه روزهاییاند که به محض مشاهدهی چنین شرایطی سریعاً تعطیلی مدارس به ذهن همه خطور میکند. انگار تعطیل شدن میتواند این معضلات را راحتتر حل کند. شاید هم نوشدارویی است که لذتی یک روزه را به مردمانِ تحت بحران میبخشد. چه شادی وصفناپذیری میان کودکان و دانشآموزان میتواند از این لحظه لذتبخشتر باشد. طنز مسئله بیش از آن شادیها…
" یکی از مشکلات تفکر ، خطای نسبت (Attribution Bias ) است که یکی از انواع خطاهای شناختی ذهن به شمار می رود . در یک نمونه از این سوءگرایی ذهنی ، انسان موفقیت هایش را به توانایی خودش نسبت می دهد و شکست هایش را به عوامل خارجی و برعکس ، موفقیت های دیگران را به عوامل خارجی نسبت می دهد و شکست های آنان را به ضعف های خودشان ! یکی از مهارت های تاکید شده در تفکر نقادانه شناخت مغالطاتی از این دست و خطاهای ذهن است "
امیرحسین موسوی / دانشجوی دکترای فلسفه علم و تکنولوژی
بسیاری از ما فکر میکنیم که تفکر نقادانه (Critical Thinking) یعنی به عالم و آدم گیر بدهیم و از همه چیز و همه کس انتقاد کنیم. این تصوری نادرست است. آن مهارتی که به آن «تفکر نقادانه» یا «سنجشگرانه اندیشیدن» میگویند، بیش از همه سویهاش به سمت خود ماست. مهارتی نرم که فقدان آن در نظام آموزشی ما به شدت احساس میشود و سازمانها و شرکتها بیش و پیش از هرچیزی به…
" دوران گفتمان «عشق معلمی» به سرآمده است . اما گفتمانِ «معلمیِ عاشقانه»، هزار البته در دورانی میمانَد و میپایَد و به داروینیسم حرفهای تبدیل نمیشود که شاگرد مدرسه، یخچال نوی خانهشان را عصرهنگام از پشت وانت اجارهایِ معلمِ صبحگاهانش پیاده نبیند! "
به نظر من دوران گفتمان «عشق معلمی» به سرآمده است. از عکسها و فیلمهای نادر در دل صحرا و کوه و کمر یا فراخوان عاشقانهی یک خانم معلمِ «آیلاند» بگذریم و ضمن بوسه بر دست و پا و برگرفتن رایحه از نفس پاکشان، اما گول نخوریم. اینها آخرین سختجانی نسلی است که در تنازع بقای عشقِ معلمی و در شکنج و شکنجهی تکنولوژی آموزشی، جای خود را به «انتخاب اصلح» میسپارند و…
" روش سقراطی با پیروی از خود سقراط، همچنان بر تربیت اخلاقی دانش آموزان تمرکز دارد، بر اینکه فرد چگونه باید زندگی کند و چگونه زندگی خود را بازاندیشی کند، چرا که به نظر سقراط "زندگی بازاندیشی نشده ارزش زیستن ندارد "
اشاره: این یادداشت نخستین شماره از مجموعه یادداشتهایی است که بنا دارد به بازخوانی ردپای برخی فلاسفه در حوزههای مختلف فکری-فرهنگی بپردازد، در دور اول مطالب نگاهمان متوجه گوشههایی از نظریات برخی از برجسته ترین فلاسفه غربی است که اندیشیدن ما را روشمند کردند. در یادداشت پیش رو، ابتدا نگاه کوتاهی به زندگی و روش پرسش-محور سقراط در جست و جوی معرفت داشتهایم؛ سپس به "روش سقراطی" به عنوان یکی از پرطرفدارترین…